تعریف

پیشوند نانو در عبارت "نانوفناوری" به معنی یک میلیاردیم (^9-10) است. نانوفناوری با ساختارهای مختلف ماده که دارای ابعادی از مرتبه ی یک میلیاردم متر هستند، سر و کار دارد. وجود وسایل کاربردی و ساختارهایی و ساختارهایی با ابعاد نانومتر تازگی ندارد و در حقیقت قدمت بعضی از ساختارها با عمر زمین برابری می کند. مشخص نیست بشر از چه هنگام به مزیت استفاده از مواد نانویی پی برده است. مشهور است که در قرن چهارم میلادی، شیشه سازان رومی شیشه هایی می ساختند که حاوی فلزاتی با اندازه ای از مرتبه نانو بوده است. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a) جام وقتی از بیرون روشن می شود b) جام وقتی از درون روشن می شود

 

 

 

 

طبقه بندی نانومواد:

 

نانومواد براساس انتشار ابعاد آنها در راستای محورهای مختصاتی در سه دسته زیر طبقه بندی می شوند:

 

1. مواد صفر بعدی : این مواد در هیچ یک از راستاهای محورهای مختصات انتشار نمی یابند. مانند نانوذرات
2. مواد یک بعدی : در این گروه موادی قرار دارند که تنها در یک جهت انتشار می یابند. نانوسیم ها، نانولوله ها و نانوفیبرها در این دسته قرار دارند
3. مواد دو بعدی : واضح هست که این دسته از نانومواد در دو جهت انتشار می یابند. مانند لایه های نازک، نانوربان ها

 

نانوفناوری به تمام مراحل ساخت، شناسایی و استفاده از نانوساختارها گفته می شود. بنابراین تمام دستگاه های ساخت(مانند کوره، لیزر) و دستگاههای مشخصه یابی (مانند طیف سنجی، SEM، TEM) و استفاده از نانومواد در جهت بهبود خواص داروها و ابزارهای مهندسی زیرمجموعه این فناوری رو به رشد هستند. 

اما چرا نانومواد تا این حد مورد توجه قرار گرفته اند، زیرا با تغییر اندازه مواد، خواص جدید و به دنبال آن عملکردی بدیع پدیدار شد. دلیل این امر آن است که هر خاصیت یک ماده دارای یک مشخصه یا طول بحرانی در ارتباط با آن می باشد. برای مثال می توان مقاومت یک ماده را با طول پراکندگی توصیف کرد. این مشخصه در محدوده ی نانومتر است. اگر ابعاد یک ماده قابل مقایسه با این طول باشد مفاهیم اساسی فیزیک و شیمی تغییر می کند.